ARAÇ DEĞER KAYBI NEDİR ? NASIL HESAPLANIR?

ARAÇ DEĞER KAYBI NEDİR ?

Araç Değer Kaybı, trafik kazası sonrasında aracın değerinde meydana gelen azalmayı ifade etmektedir. Bir başka deyişle, hasar alan ve bu hasar nedeniyle onarım gören bir aracın ikinci el piyasa değerindeki azalmadır. Araç Değer Kaybı hukuk sistemimize bir haksız fiil tazminatı çeşidi olarak Yargıtay’ın yerleşik içtihatları ile girmiştir. Yargıtay’ın yerleşik içtihatları sonrasında ise Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları içerisinde düzenlenmiştir.

Karayolları Trafik Kanunu m. 97′ ye göre; dava açmadan önce zarar verenin sigortacısına başvuru zorunluluğu bulunmaktadır. Yani Hukuk Sistemimizde sigorta şirketine başvuru bir dava şartı durumundadır. Sigorta şirketine başvuru yapmadan açılan davalar yargı yerlerince dava şartı yokluğundan (usulden) reddedilmektedir. Burada hedeflenen amaç; zarar görenin dava açmadan önce sigorta şirketine başvuruda bulunması sağlanarak yargı yoluna gitmeden zararını tazmin etmesini sağlamaktır. Bu sayede, yoğun iş yükü altında olan mahkemelerin iş hacminin yoğunlaşmaması hedeflenmektedir.

Gerçekten de, kaza geçiren ve hasara uğrayan bir araç ne kadar iyi tamir edilmiş olursa olsun, değerinde mutlaka bir azalma olacaktır. Bu düşüş, o aracın değer kaybını ifade etmektedir. Araç kaza sonrasında ne kadar iyi bir ekilde tamir edilmiş olursa olsun, kazalı olması sebebiyle piyasa değerinde aracın artık kazalı bir araç olması sebebiyle ister istemez bir düşüş yaşanacaktır. Sonuçta, aracın emsallerine göre alım-satım olasılığı azalmış olacak ve daha düşük bir değere alıcı bulmak zorunda kalacaktır.

KAZADA KUSUR ORANLARI

Araç Değer Kaybı tazminatındaki amaç, kusursuz olan tarafın kusursuzluğu oranındaki mağduriyetinin giderilmesidir.  Esasen, araç değer kaybı kazada kusurlu olan tarafça, kusursuz olan tarafın mağduriyetinin giderilmesi prensibine dayanır. Burada özellikle vurgulanması gereken konu, eğer sizin de kazada bir kusurunuz var ise aracınızdaki değer kaybının kusurunuz oranındaki kısmını alamayacak olmanızdır. Yani yalnızca kusursuz olduğunuz kısmı talep edebileceksiniz.

Böyle bir durumla karşılaşan kişi, bu zararını karşı tarafın kusuru oranında karşı araç sürücüsü, işleteni veya Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısından tazmin edebilecektir. Konu ile ilgili mevzuata bakıldığında 6102 sayılı TTK m. 1409′ a göre; trafik kazası sonrasında değer kaybı oluşması halinde kusurlu olan tarafın trafik sigortası, kaza nedeniyle oluşan hasarı ve değer kaybını tazmin etmekle yükümlüdür.

2918 sayılı KTK m. 85′ e göre, motorlu bir taşıt bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi durumlarında, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, ortaya çıkan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulacaktır.

ARAÇ DEĞER KAYBI NASIL HESAPLANIR?

Değer kaybı hesaplanırken, birçok etken ve parametreye bakılmaktadır. Bunlardan bazıları; aracın kilometresi, araç değişen parçası, aracın geçmiş hasar kayıtları, kusur oranları vb. sıralanabilir. Ancak şunu belirtmek gerekir, kaza sonrasında yapılan bazı onarım işlemleri, araçta değer kaybı oluşturmaz. Bu sebeple değer kaybı talebinde bulunmadan ve dava açmadan önce trafik kazaları ve sonuçları konusunda yetkin bir Avukat ile görüşerek, hukuki destek eşliğinde yol almanız oldukça önemlidir.

SON 2 YIL İÇERİSİNDE ARACINIZDA KAZA SONUCU OLUŞAN DEĞER KAYBINI GECİKMEDEN TAHSİL EDİN!

Aracınızın değer kaybı ile ilgili vakit kaybetmeden 0226 911 07 99 No.’ lu telefonu arayabilir veya aşağıdaki formu doldurarak büromuz avukatlarının tarafınıza en kısa zamanda dönüş yapmasını sağlayabilirsiniz.

ARAÇ DEĞER KAYBI NASIL HESAPLANIR?

Değer kaybı tazminatı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 90 ıncı maddesi uyarınca aşağıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde hesaplanır:

Madde 1 – (1) Değer kaybı tazminatı, sigorta eksperi tarafından ayrıca düzenlenen bir değer kaybı raporu ile hesaplanır.

(2) Değer kaybı hesaplamalarında, araç grubuna göre aşağıdaki tabloda yer alan araç kodları esas alınır.

Madde 2 – (1) Değer kaybı hesaplanacak aracın piyasa değeri, aracın kaza tarihi itibarıyla Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği Kasko Araç Değer Listesindeki ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Sigorta Eksperleri İcra Komitesi Piyasa Değer Listesindeki, araç grubuna göre belirlenmiş bedellerin ortalaması alınarak tespit edilir. Araç bedelinin anılan listelerin yalnızca birinde yer alması halinde doğrudan bu bedel esas alınır. Her iki listede de yer almayan araçların piyasa değeri, araç değeri araştırması yapılmak suretiyle sigorta eksperi tarafından belirlenir.

(2) Piyasa değeri belirlenen aracın Rayiç Değer Katsayısı (R), Araç Koduna göre aşağıda yer alan tablolarla belirlenir.

Madde 3 – (1) Değer kaybı hesaplanacak aracın Kullanılmışlık Düzeyi Katsayısı (K), Araç Koduna göre aracın kaza tarihindeki kilometre bilgisi/çalışma saati dikkate alınarak aşağıdaki tablolarla tespit edilir.

Madde 4 – (1) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 90 ıncı maddesi uyarınca belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde hazırlanan tabloda Araç Koduna karşılık gelen ilgisine göre Parça Değişim Katsayısı (P) veya Onarım Katsayısı (O) ile birlikte Boya Katsayısı (Y) kullanılarak aracın Hasar Katsayısı (HK) aşağıdaki formüle göre tespit edilir.

(2) Hasara uğrayan parçanın onarılması durumunda KDV hariç ve iskontosuz orijinal parça bedelinin, KDV hariç ve iskontosuz işçilik bedeline oranının yüzde 15’e kadar olması halinde hafif onarım, yüzde 15’den yüzde 30’a kadar olması halinde orta onarım, yüzde 30’dan fazla olması halinde yüksek onarım katsayısı uygulanır. Sigorta eksperi tarafından aracın değer kaybına esas kazasından kaynaklanan hasar onarımına ilişkin bilgi ve belgelerden hasar gören parçaların orijinal parça bedelleri ile işçilik bedellerinin tespit edilememesi halinde bu parçalar için doğrudan yüksek onarım katsayısı uygulanır.

(3) Hasar gören parçanın (a) bendindeki listede yer alıp almadığına bakılmaksızın, aracın kaza tarihindeki KDV dahil toplam hasar tutarı üzerinden Hasar Tutarı Katsayısı (T), aşağıdaki formül ile hesaplanır. Toplam hasar tutarı üzerinden hiçbir şekilde tenzil yapılmaz.

(4) Hasara Uğrayan Parçalar Katsayısı (H), aşağıdaki formül ile hesaplanır.

Madde 5 – (1) 1 inci ve 3 üncü maddelerdeki parametreler göz önünde bulundurularak aşağıdaki tabloda yer alan ilgili genel değerlendirme etkisine veya etkilerine göre Genel Değerlendirme Katsayısı (G), aşağıdaki formülle hesaplanır.

Genel Değerlendirme Kodu	Genel Değerlendirme Türü	Genel Değerlendirme Etkisi
G.1	Ticari veya Kiralık Araç Parametresi	– 0,05
G.2	SBM Hasar Geçmişi (kayıt başına 0,03 olmak üzere en fazla 0,15)	– 0,03
G.3	Tablo K.1 ve K.2’de kilometre alt sınırına 1000 km.ye kadar yakınlık	+ 0,05

Madde 6 – (1) Araçta oluşan Değer Kaybı (DK), aşağıdaki formüle göre tespit edilir.

(2) Birinci fıkra kapsamında hesaplanan DK tutarı, F araç kodu için 2,5 ile çarpılarak nihai değer kaybı hesaplanır.

Avukat Mesut İLME

Bu sitedeki tüm makale ve yazılar Avukat Mesut İLME’ ye ait olup sitedeki yazı ve içerikler mülkiyet tescili bakımından e-imzalı zaman damgası ile kayıt altına alınmıştır. Yazılı izin alınmaksızın kısmen ya da tamamen kopyalanması veya başka bir yerde yayınlanması durumunda, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında hukuki ve cezai işlem başlatılacaktır.